### บทความ: กัญชาไทย ระหว่างทางเลือกทางเศรษฐกิจกับผลกระทบทางสังคม

#### **1. การปลดล็อกกัญชา: จากนโยบายสู่ความคลุมเครือ**

ประเทศไทยเริ่มปลดกัญชาออกจากบัญชียาเสพติดประเภท 5 ในเดือนมิถุนายน 2565 โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อส่งเสริมการใช้ทางการแพทย์และเศรษฐกิจ แต่การขาดกฎหมายเฉพาะ เช่น **ร่าง พ.ร.บ.กัญชา กัญชง** ที่ยังไม่ผ่านการพิจารณา ส่งผลให้เกิด "สุญญากาศทางกฎหมาย" ประชาชนสามารถปลูกและใช้กัญชาได้อย่างกว้างขวาง โดยเฉพาะการใช้เพื่อนันทนาการ ซึ่งเพิ่มขึ้นถึง 10 เท่าในเวลาเพียง 2 ปี แม้รัฐบาลพยายามควบคุมผ่านประกาศกระทรวง เช่น ห้ามสูบในที่สาธารณะ แต่การบังคับใช้ยังไม่เข้มงวด

---

#### **2. มิติเศรษฐกิจ: โอกาสและความเสี่ยง**

การปลดล็อกกัญชาสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจทั้งทางตรงและทางอ้อม:

- **มูลค่าโดยตรง**: ตลาดกัญชามีมูลค่าประมาณ 20,000 ล้านบาท หากนำผลผลิตที่ลงทะเบียนเพียง 10% เข้าสู่ระบบตลาด

- **ผลิตภัณฑ์หลากหลาย**: แบ่งเป็น 6 กลุ่ม เช่น ช่อดอก อาหารสำเร็จรูป และผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ แต่ 90% ของลูกค้าเป็นชาวต่างชาติ

- **ปัญหาเชิงธุรกิจ**: ธุรกิจที่จดทะเบียนกว่า 75% ขาดทุน สะท้อนความไม่มั่นคงของตลาด

- **เศรษฐกิจทางอ้อม**: การปลูกกัญชาตามมาตรฐานอาจสร้างงานกว่า 8,300 อัตรา และภาษี 303 ล้านบาท

---

#### **3. ผลกระทบต่อสุขภาพและสังคม**

- **การใช้เพื่อนันทนาการ**: พบมากขึ้นในกลุ่มเยาวชน โดยเฉพาะผู้ใช้หน้าใหม่ที่มีอายุน้อยลงเรื่อย ๆ ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเสพติดและโรคจิตเภท งานวิจัยในแคนาดาชี้ว่า อัตราผู้ป่วยจิตเภทจากกัญชาเพิ่มขึ้น 3 เท่าใน 20 ปี

- **การใช้ทางการแพทย์**: แม้มีประโยชน์ เช่น บรรเทาอาการลมชัดและไมเกรน แต่ยังขาดหลักฐานสนับสนุนให้ใช้เป็นยาหลัก

- **ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม**: กัญชาสามารถดูดซับโลหะหนักจากดินได้มากกว่าพืชทั่วไป

---

#### **4. ความท้าทายด้านกฎหมายและนโยบาย**

- **ร่าง พ.ร.บ.ที่ล่าช้า**: การขาดกรอบกฎหมายที่ชัดเจนทำให้เกิดการเพาะปลูกเชิงพาณิชย์แบบ "เทาๆ" และการจำหน่ายช่อดอกที่อาจมี THC สูงเกิน 0.2%

- **ข้อเสนอปฏิรูป**: TDRI เสนอให้ **ห้ามผสมกัญชาในอาหาร-ขนม** และยกเลิกการปลูกในครัวเรือน เพื่อลดการเข้าถึงของเยาวชน

- **ทิศทางใหม่ของรัฐบาล**: มีแผนดึงกัญชากลับเป็นยาเสพติดประเภท 5 อีกครั้ง เพื่อควบคุมการใช้เฉพาะทางการแพทย์ แต่ถูกคัดค้านจากผู้ประกอบการที่ลงทุนไปแล้ว

---

#### **5. อนาคตของกัญชาไทย: สมดุลระหว่างประโยชน์และโทษ**

การเดินหน้าของนโยบายกัญชาขึ้นอยู่กับการหาจุดสมดุลระหว่าง:

1. **เศรษฐกิจ**: ใช้ศักยภาพของกัญชาเป็นพืชเศรษฐกิจ โดยออกกฎหมายควบคุมการผลิตและจำหน่าย

2. **สุขภาพ**: สร้างมาตรการป้องกันกลุ่มเปราะบาง เช่น เด็กและสตรีมีครรภ์

3. **สังคม**: รับมือกับผลกระทบจากการใช้เพื่อนันทนาการผ่านการศึกษาและกฎหมายที่ชัดเจน

---

### **สรุป**

กัญชาไทยยังอยู่บนทางแพร่งระหว่างการเป็น "โอกาสทางเศรษฐกิจ" กับ "ภัยสังคม" ความสำเร็จขึ้นอยู่กับความรวดเร็วในการออกกฎหมายที่ครอบคลุม และการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนเพื่อลดผลกระทบเชิงลบ ขณะเดียวกัน ต้องไม่ลืมว่าประโยชน์ทางการแพทย์ของกัญชายังต้องการการสนับสนุนจากงานวิจัยเชิงลึกต่อไป